جناب وی جناب وی
  • صفحه اصلی
  • آداب زیستن
    • آداب زیست ایرانی
    • آداب محیط کار
    • آداب معاشرت
    • آداب گفتگو
    • آداب رابطه
  • آداب رویش
    • رشد فردی
    • رشد جمعی
  • بینش سیاسی
    • سیاست خارجی
    • سیاست داخلی
  • مکتوبات
  • سایر محتوا
    • معضلات فکری
توییتر
اینستاگرام
تلگرام
جناب وی جناب وی
  • صفحه اصلی
  • آداب زیستن
    • آداب زیست ایرانی
    • آداب محیط کار
    • آداب معاشرت
    • آداب گفتگو
    • آداب رابطه
  • آداب رویش
    • رشد فردی
    • رشد جمعی
  • بینش سیاسی
    • سیاست خارجی
    • سیاست داخلی
  • مکتوبات
  • سایر محتوا
    • معضلات فکری
  • سیاست داخلی

ایران در حال تکه تکه شدن

  • 25 مرداد 1401
  • 5 minute read
ایران در حال تکه تکه شدن

تیتر خبر کوتاه است، “کرمان جنوبی استان می‌شود.”

ماجرا از این قرار است که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، اخیرا در یک سفر استانی خود به کرمان از وعده‌ی تشکیل شدن استانی تازه در جنوب شرق کشور خبر داده. استان “کرمان جنوبی” با مرکزیت شهرستان جیرفت. حالا مهم نیست شما بدانید کرمان جنوبی قرار است کجا باشد، و جیرفت کجا می‌شود. آنچه در این نوشته مورد بحث است ابعاد مختلف این میل به ارتقاست که در جای جای کشور و تمامی سطوح می‌توان آن را یافت. روستاها به دنبال شهر شدن‌اند، شهرها به دنبال شهرستان شدن و شهرستان‌ها رقابت کرده یا متحد می‌شوند برای تشکیل استانی تازه.

آیا نعمتی در این ارتقا ها نهفته شده؟ من که بعید می‌دانم. همه‌مان کم ندیده‌ایم شهر و شهرستان‌هایی را که روستا دانستنشان هم برای قامتشان زیادیست. ولی با این وجود چنین عنوانی را یدک می‌کشند.

تصویری از یک آبادی که با 180 نفر جمعیت، توسط وزارت کشور شهر شده است.
طی بازه زمانی شهریور 1396 تا مرداد 1400، در مجموع 179 شهر با پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران ایجاد شده است. درواقع طی این بازه زمانی، تقریباً هر 8 روز یک شهر ایجاد شده است. از بین این شهر ها 7 مورد جمعیتی کمتر از پانصد نفر داشته‌اند. (تصویر مربوط به شهر سومار است. آبادی‌ای که با 180 نفر جمعیت شهر شده!)

به گمانم درخواست‌های مداوم و روزافزون مردم و مسئولین نقاط مختلف برای ارتقا سطح منطقه‌شان به عنوانین بالاتر، بیان‌گر وضعیت معیوب نظام تقسیماتی کشور است.

مهاجرت بی‌رویه به شهرها و کلان شهرها در سطح کشور بیداد می‌کند. اگر تعطیلات نوروز تهران را دیده باشید به خوبی می‌دانید چه می‌گویم. -البته که همه حق دارند به هرجایی که دوست داشتند سفر کنند و تهران متعلق به گروه خاصی نیست-.

سیستم تقسیمات کشوری فرایندیست برای تسهیل امر توسعه در سراسر یک کشور. تا به وسیله آن دولت‌ها بتوانند با راحتی، آسانی و یکپارچگی بیشتری اهداف اقتصادی و اجتماعی خود را در آن‌ها مدیریت کرده و به تحقق برسانند. غافل از اینکه این اقدامات جز بزرگ‌تر کردن سیستم درب و داغان اداری، هیچ سود و ثمری نداشته و تنها توهمی از رشد را به آن نقطه‌ی جغرافیایی القا می‌کند.

مقایسه تغییرات بی‌رویه در نظام تقسیمات کشوری.
سیستم فعلی تقسیمات کشوری (دهستان، شهر، شهرستان، استان) تقسیماتی‌ست که در سال 1316 در کشور اعمال شده و از آن زمان ذره‌ای در آن دست برده نشده‌ است. باورتان می‌شود؟

اکنون که مشغول نوشتن این متن هستم، می‌شود هشتاد و پنج سال که ما درحال مدیریت کشور با چهارچوبی هستیم که زوارش در رفته و جز تغییر عناوین، مدتهاست بازبینی‌ای در آن رخ نداده.

به شکل کلی دلیل معیوب بودن این سیستم، تمرکزگرا بودن آن است. یعنی در آن سال‌ها شرایط به گونه‌ای اقتضا می‌کرده که برخی نقاط مشخص در کشور رشد کنند. و ما هنوز این سیستم را دارای کارایی می‌دانیم که تنها شهرهای بزرگ درحال ادامه فرایند توسعه‌ی خود هستند و دیگر نقاط که با بودجه‌ای بخور و نمیر سر می‌کنند و در نهایت انتخابی جز تلاش برای بالابردن مرتبه‌شان، مقابل خود نمی‌بینند.

در نتیجه، همین عامل سبب شده که ساختار نظام تقسیمات کشوری، از فرایندی تحت حوزه اختیارات دولت، تبدیل به نوعی مطالبه‌گری شده و مردم با جمع کردن امضا در کوچه و خیابان به دنبال تحقق آن باشند.

هزینه‌های تخیلی این تصمیمات منقلی

طبق حساب و کتاب‌های سازمان اداری و استخدامی و برنامه بودجه، آن هم در سال 1399، تشکیل یک استان تازه، بدون ورود به جزئیات و پرداختن به نهاد‌های انتظامی، شیرین اگر بخواهیم حساب کنیم، به طور متوسط نیازمند 5400 نیروی انسانی است. حالا اگر بخواهیم فارغ از هزینه‌های تشکیلات، ساختمان‌ها و دفتر و دستک‌ها، تنها حقوق همین 5400 نفر را طبق برآورد‌های همان عزیزان برنامه و بودجه حساب کنیم با در نظر گرفتن 15 میلیون متوسط دریافتی هر یک از پرسنل -بابت حقوق، مزایا، عیدی، بیمه، سنوات و فلان و بهمان- جمعا می‌شود حدود 970 میلیارد تومان. تازه آن هم در سال اول. (سوت ناشی از تعجب) (طلاعات بیشتر)

حالا دیگر خودتان بنشینید حساب کنید که حداقل 25 نهاد کل برای تشکیل یک استان، ساختمان می‌خواهند، میز و صندلی و آن همه برگه‌ی آچار می‌خواهند. آخر ببینید چقدر می‌شود! چه بسا که در طول طی این مراحل، تبدیل شدن روستاهای ناحیه به شهر و شهرها به شهرستان، اجتناب ناپذیر است و قاعدتا صورت خواهد پذیرفت.

آیا تحمیل این هزینه‌ها به دولتی که از جیب مردم درحال کسب روزی‌ست واقعا ضرورت دارد؟ آن هم درحالی که جز زمین داران منطقه‌ی مورد نظر -بخاطر بالا رفتن ارزش زمین‌هاشان- و خوشحالی مقطعی مردم آن منطقه -بخاطر مشنگی‌شان- کسی از این تصمیمات سودی نمی‌برد؟

تنش‌های احتمالی

سوابق ارتقاها در دهه‌های اخیر، به‌ویژه ارتقاهای در سطح استان، نشان دهنده‌ی مورد مجادله قرار گرفتن این تصمیمات در میان مردم و مسئولان آن منطقه است. در طول این فرایندها، به راحتی مسئولین رقیب نواحی درحال ارتقا، احساس حسادت کرده و به این اتفاقات واکنش نشان می‌دهند که “چرا ما نه؟”

سپس حدود زیادی از مردم این مناطق که عمدتا سوابق دعواهای گروهی‌ و درون منطقه‌ای را دارند، رگ غیرتشان باد کرده و به جان هم میفتند. اتفاقی که طی فرایند چند تکه شدن استان خراسان، جداشدن قزوین از زنجان و یا سال 97 در کازرون.

طرح پیشنهادی تقسیم استان کرمان
در استان کرمان هم که ابتدای این نوشته از آن نام بردیم، جز شهرستان جیرفت، حداقل پنج شهرستان دیگر خواهان ارتقا به سطح استان بوده و مدیرانشان چپ و راست برای یک‌دیگر شاخ و شانه می‌کشند که آقاجان استان شدن سهم ماست! (نکته: تصویر تخیلی بوده و احتمالا حاصل ذهن خیال پرداز یک مسئول محلی است.)

 چه‌راهکاری وجود دارد؟

حالا که کمبود هست، اما تقسیمات معیوب است، چه باید کرد؟ پاسخ به این سوال نیازمند برسی‌های موردی در ناحیه‌های مورد بحث است، اما به شکل کلی، عمده چالش‌های پیش ‌روی نواحی که سبب می‌شود متقاضی این ارتقاها باشند، اعم است از:

  1. تمرکزگرایی اداری و مالی
  2. توسعه نامتعادل و تجمیع امکانات در مرکز
  3. فقدان اختیارات اداری و مالی
  4. کاستی‌های زیرساخت‌ها و محرومیت‌ها

که هر کدام از چالش‌های فوق مواردی قابل اصلاح بوده به شکل کلی راه برون رفت از هر کدام، به ترتیب با راه‌های پیشنهادی زیر امکان پذیر است:

موارد 1 و 2 : بازنگری در نظام تقسیمات کشوری و تمرکز زدایی از چهارچوب‌های این سیستم.

مورد سوم: افزایش اختیارات مدیران محلی برای تصمیم‌گیری و اعطا خودمختاری -جز در تصمیمات کلان و یکپارچه کشوری-.

و چهارم: طراحی سیستم اداری پاسخگو، استفاده هوشمندانه و ضرورت طلبانه از منابع و جلوگیری از هدر رفت یا انحصار از مصرف منابع مالی در مرکز.

ما درحال قطعه قطعه کردن کشور هستیم، آن هم در حالی که این قطعه بندی‌های بی‌پایان نه تنها تاثیری در فرایند توسعه این مناطق ندارند، که حتی سبب می‌شوند بودجه‌ای که می‌بایست صرف اشتغال و توسعه‌ زیرساخت‌ها شود، در راه پرداختن حقوق به تازه کارمندان و مدیران دولتی صرف گردد.

تا بعدترها؛

با احترام، جناب وی.


در نوشتن بخش‌هایی این پست از تحقیقات مرکز پژوهش های مجلس کمک گرفته شده.

0
Total
0
Shares
0
0
0
تگ‌ها
  • ابراهیم رئیسی جیرفت
  • ابراهیم رئیسی کرمان
  • استان آذربایجان شمالی
  • استان آذربایجان مرزی
  • استان اصفهان غربی
  • استان بم
  • استان خلیج فارس
  • استان رفسنجان
  • استان سازی بی رویه
  • استان سبزواران
  • استان سمنگان
  • استان سیرجان
  • استان فارس جنوبی
  • استان فارس غربی
  • استان کردستان شمالی
  • استان گلساران
  • استان لارستان
  • استان مازندران غربی
  • استان مغان
  • استان مکران
  • استان هفت گنج
  • تفسیم استان اردبیل
  • تفسیم استان اصفهان
  • تقسیم استان
  • تقسیم استان خوزستان
  • تقسیم استان فارس
  • تقسیم استان کرمان
  • تقسیم سیستان و بلوچستان
  • تقسیمات استان خراسان
  • تقسیمات کشوری
  • خوزستان جنوبی
  • شهرسازی بی رویه
  • مرکز پژوهش های مجلس
  • نظام تقسیمات کشوری
Previous Article
  • بینش سیاسی
  • سیاست داخلی

راهنمای آسان ادبیات سیاسی ایران

  • 17 مرداد 1401
خواندن
Next Article
  • سیاست خارجی
  • سیاست داخلی

چرا باید درباره تعدادِ 1500 کشته آبان 98 تجدید نظر کنیم؟

  • 3 شهریور 1401
خواندن
ممکن است بپسندید
خواندن
  • 5 min
  • سیاست داخلی

تیم ملی ایران

خواندن
  • 8 min
  • سیاست داخلی

اعتصابات سراسری

خواندن
  • 13 min
  • آداب زیست ایرانی
  • رشد جمعی
  • سیاست داخلی

مبانی قانون‌گذاری

خواندن
  • 9 min
  • بینش سیاسی
  • سیاست خارجی
  • سیاست داخلی

تحریم‌ برای آزادی!

خواندن
  • 11 min
  • رشد جمعی
  • سیاست داخلی

آرمان‌ خواهی تحمیلی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

عضویت در خبرنامه

©️ مستر وی دات‌کام
  • درباره وی
  • ارتباط با وی
  • چهارچوب حفظ حریم خصوصی
  • چهارچوب فعالیت‌ها
برای مقاصد غیرتجاری، کپی بدون ذکر منبع هم مجاز است.

Input your search keywords and press Enter.